Choroby stawów są dość podstępne – nie dają o sobie znać, a kiedy już pojawiają się dolegliwości bólowe, przeważnie uszkodzenia są na zaawansowanym etapie. Dlatego lepiej jest zapobiegać stanom zapalnym stawów, niż je leczyć. Jak prawidłowo dbać o stawy, kiedy zastanowić się nad suplementacją i jakich preparatów używać?
Zdrowe stawy – jak o nie dbać?
Stawy to ruchome połączenia które znajdują się na styku kości. Aby prawidłowo funkcjonować, potrzebują chrząstki stawowej, mazi i prawidłowego przyczepu ścięgien i mięśni. Gdy zaczyna chorować chrząstka, pojawiają się niedobory mazi lub występują problemy z przyczepem mięśni – zaczynamy doświadczać objawów bólowych, które nierzadko przykuwają nas do łóżka na dłuższy czas.
Chrząstka stawowa jest bardzo miękką i dzięki temu, elastyczną tkanką. Chroni panewkę i powierzchnię kości przed jej ścieraniem w czasie ruchu – to taki „amortyzator”, który potrzebuje „smaru”, jakim jest maź stawowa. Z biegiem lat, a także na skutek nieprawidłowej diety i niezdrowego trybu życia, chrząstki stawowe i maź się zużywają. Cząsteczki, które budują chrząstkę, posiadają zdolność do wiązania wody – gdy pojawiają się niedobory żywieniowe, nieleczone choroby autoimmunologiczne czy wprowadzana jest intensywna farmakoterapia, zdolność ta może ulegać znacznej redukcji.
Aby wzmocnić stawy powinniśmy przede wszystkim dbać o odpowiednią ilość i jakość ruchu. Zaleca się umiarkowaną aktywność fizyczną, bez nadmiernej eksploatacji stawów. Nie należy się nadmiernie forsować, ale też nie możemy doprowadzać do „zastoju” i spędzać czas głównie siedząc. Najzdrowszą formą aktywności dla stawów są regularne spacery na średnich dystansach i pływanie. Eksperci polecają również zadbać o odpowiednią suplementację na stawy – pomaga ona chronić chrząstkę przed ubytkami i w przyszłości, przykrymi konsekwencjami tego procesu.
Kolagen – co to jest i jaką rolę pełni w organizmie?
Kolagen jest głównym elementem budulcowym ścięgien i podstawowym białkiem, z którego złożona jest tkanka łączna. W chrząstkach zawarty jest kolagen typu II – to on odpowiedzialny jest za jej odporność i wyjątkową wytrzymałość. Zapewniając sobie optymalną podaż kolagenu w efektywny sposób zapobiegamy destrukcji chrząstek oraz zanikaniu mazi stawowej. Kolagen może być dostarczany do organizmu w formie suplementów: szczególnie chętnie wybierany jest kolagen do picia, który słynie z dobrej przyswajalności oraz wygody w stosowaniu.
Oprócz kolagenu można rozważyć także suplementację witaminy C, ułatwiającej przyswajanie glukozaminy i chondroityny. Oba te składniki są podstawowymi budulcami chrząstki stawowej, a ich suplementacja jest niezbędna w czasie rekonwalescencji oraz chorób stawowych.
Czynniki wpływające negatywnie na stawy
Do czynników, które mają destrukcyjny wpływ na nasze stawy zalicza się otyłość, nieleczone choroby przewlekłe (w tym zaburzenia gospodarki hormonalnej), osteoporozę, wady postawy, a także nieodpowiedni jadłospis i brak ruchu. Co ciekawe, nadmiar aktywności fizycznej może również przyczyniać się do destrukcji tkanki chrząstnej – sportowcy uprawiający sporty wyczynowe, jak również osoby pracujące fizycznie, powinny szczególnie duży nacisk kłaść na regularne badania ortopedyczne. Negatywny wpływ na stawy ma także stres oraz duża ilość używek, w tym kawa, papierosy i alkohol.
Wiele osób cierpi na dolegliwości bólowe stawów ze względu na nieprawidłowe nawyki dnia codziennego: podnoszenie ciężarów jedną ręką, nadmierne obciążanie kręgosłupa i kolan etc.
Suplementacja kolagenu – kto powinien ją rozważyć?
Suplementacja kolagenu zalecana jest wszystkim osobom po 40. roku życia oraz wcześniej, jeśli zachodzą ku temu wskazania. Osoby bardzo aktywne fizycznie powinny rozważyć suplementowanie kolagenu, glukozaminy i chondroityny w czasie intensywnych treningów. Co ważne, nie należy tego robić bez konsultacji z lekarzem prowadzącym. Przedawkowanie tych substancji co prawda nie jest proste, jednak każdy silnie działający środek dietetyczny powinien być zawsze omawiany ze specjalistą.
Suplementacja kolagenu może być również wskazana w przypadku osób mających obciążenia genetyczne związane z chorobami stawów, doświadczających dolegliwości bólowych, sztywności stawów i tzw. „strzelania” w kolanach, nadgarstkach czy łokciach. Wszystkie te dolegliwości są także wskazaniem do konsultacji z lekarzem, który po badaniach ustali, co jest przyczyną wspomnianych objawów. Nie warto ich bagatelizować, ponieważ może to prowadzić do poważnych konsekwencji, nawet takich, jak unieruchomienie.
